Hoe leef je je leven in deze fase? Wat wil je nog doen of afronden en wie wil je om je heen hebben? Waar haal je steun of kracht vandaan?
Keuzes maken over je behandeling
Word je niet meer beter? Dan kun je vaak nog behandelingen krijgen. Soms kunnen die darmkanker nog lang remmen. Je kunt dan nog jaren leven met je ziekte. Je bespreekt samen met je arts welke behandeling voor jou het beste is.
Je kunt ook kiezen om niet meer behandeld te worden. Bijvoorbeeld omdat de bijwerkingen van de behandeling te zwaar zijn. En dit ten koste gaat van je kwaliteit van leven.
Lees meer over behandelingen als je niet meer beter wordt.
Lees meer over stoppen met de behandeling.
Gesprek met je naasten
Mensen die je dierbaar zijn vertellen dat je stopt met je behandeling is niet makkelijk. Misschien willen ze dat je doorgaat. En snappen ze je beslissing niet. Dat kan erg vervelend zijn. Want bij zo’n belangrijke beslissing heb je steun en begrip nodig van de mensen om je heen.
Wat kan helpen in een gesprek met je naasten:
- Vertel eerlijk en duidelijk waarom jij tot dit besluit bent gekomen
- Geef hen de ruimte om vragen te stellen of emoties te uiten
- Voer het gesprek samen met je arts of verpleegkundige. Die kunnen je helpen om uit te leggen waarom deze beslissing voor jou het beste is.
Financiële en praktische zaken regelen
Er valt in deze laatste fase een hoop te regelen. Bijvoorbeeld:
- Je erfenis en nalatenschap: zorg dat je financiële zaken, testament en wensen rond uitvaart geregeld zijn. Dit geeft jou en je naasten rust. En ruimte om met dingen bezig te zijn die je nog wilt doen
- Mantelzorg: bespreek met familie en vrienden wie je kan helpen. En hoe je dit met elkaar regelt. Misschien kun je hulp krijgen van mantelzorgvrijwilligers. Bijvoorbeeld van Stichting Markant.
- Jonge kinderen: heb je kinderen die nog thuis wonen? Regel dingen die hen helpen als jij er niet meer bent. Leg bijvoorbeeld herinneringen vast of leg vast wie voor ze zorgt. Dit geeft houvast voor later.
Vaak kun je hier hulp bij krijgen van een maatschappelijk werker. In of buiten het ziekenhuis. Je arts of verpleegkundige kan je doorsturen.
Psychische, emotionele of spirituele steun
De laatste fase van je leven gaat er misschien van alles door je hoofd. Het is niet makkelijk om met al deze gedachtes om te gaan. Wil je daar hulp bij? Er zijn zorgprofessionals die je kunnen ondersteunen. Bijvoorbeeld bij:
- Accepteren dat je niet meer beter wordt. Het is normaal om daar verdrietig, bang of boos over te zijn. Soms is het fijn als iemand je helpt om te gaan met deze gevoelens. Bijvoorbeeld een maatschappelijk werker of psycholoog
- Sommige mensen vinden troost bij religie of spiritualiteit Gesprekken met een geestelijk verzorger kunnen helpen. Bijvoorbeeld een dominee of imam. Die werken in of buiten het ziekenhuis.
Lees meer over psychische hulp als je darmkanker hebt.
Laatste wensen
Misschien zijn er nog dingen die je wilt doen in de laatste fase in je leven. Zijn er nog mensen die je wilt zien, uitstapjes die je wilt maken, gesprekken die je wilt voeren.
De meeste mensen hebben geen enorme bucketlist, maar willen genieten van kleine dingen. Knuffelen met een kleinkind of huisdier bijvoorbeeld. Een laatste biertje met dierbaren op de bank. Of uitwaaien op het strand. Bewust samenzijn met mensen van wie je houdt.
In de laatste fase van je leven kun je dat zelf niet altijd meer regelen. Er zijn mensen of organisaties die helpen om je laatste wens te vervullen. Stichting WensAmbulance bijvoorbeeld. Heb je een laatste wens? Bespreek dit met de mensen die je verzorgen. Bijvoorbeeld het palliatieve team in je ziekenhuis, Thuiszorg of het hospice waar je verblijft.
Eigen regie over het einde van je leven
Misschien vind je het belangrijk om zelf de regie te houden over de laatste fase in je leven: de stervensfase. Je kunt nadenken over wat je wilt. En dingen vastleggen:
- Maak een levenstestament. Daarin geef je aan wat voor zorg je wel en niet wilt, op het moment dat je er zelf niet meer over kunt beslissen
- Bedenk waar je je laatste dagen wilt doorbrengen. Bijvoorbeeld thuis of in een hospice
- Bedenk of je zelf invloed wilt hebben op het einde, als dit nodig is. Bijvoorbeeld met een euthanasieverklaring
Op kanker.nl vind je meer informatie over kanker in de laatste fase.